Άρθρο των Πάρη Τσογκαρλίδη και Βασίλη Λεκίδη για την ανάγκη αντιπλημμυρικής θωράκισης του δήμου Πυλαίας Χορτιάτη ενόψει των μεγάλων προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής
Η κλιματική αλλαγή αναμένεται να επηρεάσει ιδιαίτερα τις πόλεις, επειδή τα έντονα και ακραία καιρικά φαινόμενα μπορεί να είναι περισσότερο καταστρεπτικά σε πολύπλοκα αστικά περιβάλλοντα. Σφοδρά καιρικά φαινόμενα δεν είναι ασυνήθιστα στην πόλη της Θεσσαλονίκης, ισχυρές καταιγίδες, καταρρακτώδεις βροχές, πλημμύρες, ανεμοθύελλες, κεραυνοί, χαλαζοπτώσεις καθώς και εποχιακά φαινόμενα όπως χιονοθύελλες, παγετός και ομίχλη. Μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές σε υποδομές, κτήρια και περιουσίες, σοβαρά προσωρινά προβλήματα αλλά και τραυματισμούς και ανθρώπινες απώλειες. Με την κλιματική κρίση να είναι πλέον στην καθημερινότητά μας, να επηρεάζει το παρόν μας και να απειλεί το μέλλον μας, η προσαρμογή είναι επείγουσα και η δράση για τον περιορισμό των επιπτώσεών της και τη σταδιακή αντιμετώπισή της είναι επιτακτική.
Στον δήμο Πυλαίας – Χορτιάτη έχουμε τρεις διακριτές ενότητες περιοχών, οι οποίες χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, ώστε να αποφύγουμε στο μέλλον φαινόμενα διάβρωσης, κατολισθήσεων, πλημμυρών και πυρκαγιών. Η πρώτη έχει να κάνει με το δασικό σύστημα, η δεύτερη με το αστικό δομημένο περιβάλλον και η τρίτη με την ευρύτερη παράκτια ζώνη.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η κλιματική κρίση επηρεάζει, και αναμένεται να επηρεάσει ακόμα περισσότερο στο μέλλον, ειδικά τις πόλεις, καθώς τα λεγόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι περισσότερο καταστροφικά σε πολύπλοκα αστικά περιβάλλοντος.
Η αντιπυρική προστασία, ειδικά στο ευαίσθητο δασικό οικοσύστημα του Σέιχ Σου, επιβάλλει τη διαρκή φροντίδα και συντήρηση του δάσους, καθώς και τη διαρκή παρακολούθησή του, αλλά και την εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης πιο σύγχρονου, στο πλαίσιο της προληπτικής αποτροπής εκδήλωσης πυρκαγιάς.
Η διάβρωση και η αύξηση της στάθμης της θάλασσας αφορά το παραλιακό μέτωπο της Πυλαίας, το οποίο ήδη έχει ενταχθεί στις “κόκκινες” περιοχές, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και των νέων δεδομένων των αρμόδιων υπηρεσιών και φορέων για το φαινόμενο της διάβρωσης. Απαιτείται νέα νομοθεσία σχετικά με την επανεξέταση των χρήσεων γης στην παράκτια περιοχή και ειδικά για την κατασκευή υποδομών και κτηρίων, καθώς στις επιρρεπείς περιοχές για διάβρωση ήδη είναι αναγκαίο να ληφθούν μέτρα. Μέτρα που αφορούν στον περιορισμό της ανάπτυξης, στην υιοθέτηση κανονισμών για τις αποστάσεις από την ακτογραμμή, ανάπτυξη παράκτιων πάρκων, ζωνών πρασίνου ή άλλων δημόσιων χώρων, που προωθούν όχι μόνο την περιβαλλοντική προστασία, αλλά και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Να αποκαταστήσουμε τους παράκτιους οικοτόπους και να μπουν κώδικες και κανονισμοί για τη δόμηση και τις υποδομές, που θα προβλέπουν αυξημένη αντοχή στα φαινόμενα της διάβρωσης και των κυμάτων καταιγίδων. Η εφαρμογή κατάλληλων κρηπιδωμάτων έχει αποδειχθεί ότι αντιμετωπίζει ικανοποιητικά το φαινόμενο.
Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα των πλημμυρών και των κατολισθήσεων, ο αυξημένος κίνδυνος που αντιμετωπίζει ο δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη, απαιτεί άμεσα μέτρα θωράκισης, διότι όλοι οι ειδικοί προειδοποιούν πως τα επόμενα χρόνια τα πλημμυρικά φαινόμενα, οι καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις και οι ισχυρές καταιγίδες θα πολλαπλασιαστούν και θα είναι ακόμη πιο έντονα. Σε αυτό το πρόβλημα η λύση είναι πολυπαραμετρική και χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο συγκεκριμένων παρεμβάσεων, προκειμένου να θωρακιστεί η περιοχή επαρκώς έναντι των αναμενόμενων κινδύνων. Αφορά δε συνολικά στον δήμο κι όχι μόνο σε μια περιοχή.
Το Σέιχ Σου και η περιφερειακή τάφρος ήδη λειτουργούν ως ασπίδα προστασίας έναντι των πλημμυρικών φαινομένων. Δεν αρκεί όμως η φροντίδα και συντήρηση μόνον αυτών, η οποία αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα όλων.
Ήδη υπάρχουν συγκεκριμένες, νέες μελέτες, οι οποίες πρέπει να εκπονηθούν και στη συνέχεια να υλοποιηθούν τα αναγκαία έργα, προκειμένου να θωρακιστούν ευαίσθητα σημεία του δήμου. Αναφέρεται πρωτίστως η μελέτη αποκατάστασης της οδού Ζάκα στο Πανόραμα, αλλά και η μελέτη ορεινής υδρονομίας στο περιαστικό δάσος, που θα περιλαμβάνει μέτρα αντιδιαβρωτικής προστασίας και ανάσχεσης των στερεομεταφορών.
Είναι γνωστό ότι πέραν των έργων του κέντρου της Θεσσαλονίκης, τα δίκτυα αποχέτευσης όλων των υπόλοιπων περιοχών αναπτύχθηκαν αποσπασματικά, χωρίς κάποιο συγκεκριμένο σχεδιασμό. Η χωρητικότητα αυτών των δικτύων σήμερα κρίνεται ανεπαρκής και χρειάζεται νέος σχεδιασμός και κατασκευή συμπληρωματικών έργων.
Γι’ αυτό και επιμένουμε πολύ στην ολοκλήρωση βασικών έργων υποδομής, όπως το αποχετευτικό του Χορτιάτη και του Ασβεστοχωρίου, αλλά και στην ανάγκη να συμβασιοποιηθεί το συντομότερο το επενδυτικό έργο της ΕΥΑΘ για την ενίσχυση και υδροδότηση των οικισμών Πεύκων, Φιλύρου, Ασβεστοχωρίου, Εξοχής και Χορτιάτη.
Επίσης είναι αδήριτη ανάγκη να πέσει το βάρος της προσοχής του δήμου στη νοτιοανατολική περιοχή, όπου η περιβαλλοντική υποβάθμιση είναι εμφανής, ειδικά στα ζητήματα πλημμυρών και ακτινοβολίας από δίκτυα υψηλής τάσης του δημόσιου δικτύου της ΔΕΔΔΗΕ.
Στη διασταύρωση μεταξύ Ψελλού και Αλλατίνης, έχουν προγραμματιστεί έργα διάνοιξης της Ψελλού, που δεν γνωρίζουμε την εξέλιξή τους, αλλά συγχρόνως θα έπρεπε να σχεδιαστούν έργα αντιπλημμυρικά. Σχεδόν ολόκληρη η οδός Αλλατίνη έχει αντίστοιχο πρόβλημα. Ο κίνδυνος πλημμυρών είναι μεγάλος. Υπάρχουν σημαντικές παρεμβάσεις στο master plan του 2022 του ΥΠΟΜΕΔΙ όμως το ερώτημα παραμένει στον χρόνο υλοποίησης.
Στην περιφερειακή τάφρο υπάρχει ζήτημα επάρκειας με τις γέφυρες που συνδέουν το κάτω τμήμα του δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη με το άνω. Η τάφρος έχει πολλά θέματα καθαρισμού αλλά και ευστάθειας πρανών. Οι βροχοπτώσεις μεγάλης έντασης είναι δυνατόν να προκαλέσουν κατολισθήσεις και να κινδυνεύσουν ιδιοκτησίες.
Ακόμη οι γέφυρες της οδού Βεργίνας και Προφήτη Ηλία έχουν υποστεί πιθανή απώλεια αντοχής λόγω ενανθράκωσης του σκυροδέματος και σκωρίασης των οπλισμών.
Στη συμβολή της περιφερειακής τάφρου με την οδό Γεννηματά εκδηλώνονται επίσης πλημμυρικά φαινόμενα και κινδυνεύουν οι διαβάσεις αυτοκινήτων, από την ορμή των υδάτων έπειτα από έντονη βροχόπτωση.
Ακριβώς σε εκείνη την περιοχή της συμβολής της περιφερειακής τάφρου με την οδό Γεννηματά ξεκινά δίκτυο της ΔΕΔΔΗΕ υψηλής τάσης που συνεχίζει βορειοανατολικά μέχρι την περιφερειακή οδό. Αυτό σίγουρα δεν μπορεί να βρίσκεται μέσα σε αστική περιοχή και μέσα στο γενικό πολεοδομικό σχέδιο. Χρειάζεται υπογειοποίηση ή μεταφορά του.
Τέλος το θέμα της κυκλοφοριακής ρύθμισης λόγω έναρξης των εργασιών κατασκευής του γνωστού έργου του FLYOVER στα νοτιοανατολικά τμήματα του δήμου μας χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και αντιμετώπισης.
Η παράταξή μας, “Ορμή. Όραμα. Ομάδα”, έχει έτοιμες προτάσεις για όλα αυτά τα ζητήματα, τις οποίες καταθέτουμε στο πρόγραμμά μας, ώστε με τρόπο ολοκληρωμένο και τεκμηριωμένο επιστημονικά να θωρακίσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα τον δήμο και τους συμπολίτες μας έναντι των κινδύνων της κλιματικής κρίσης.
Δημοσιεύτηκε στο ειδησιογραφικό portal Voria